مقدمه
در میان انواع مختلف اسکن هستهای مانند اسکن استخوان، اسکن کلیه و اسکن تیروئید، اسکن قلب جایگاه ویژهای دارد. دلیل اهمیت این روش آن است که تنها اسکن هستهای است که در همه موارد بهصورت دو مرحلهای انجام میشود؛ یک مرحله در حالت استراحت و یک مرحله در حالت استرس که با نام تست ورزش نیز شناخته می شود.
- مرحله استراحت (Rest Phase): در این مرحله، داروی رادیواکتیو (مانند تکنسیوم-99m یا تالیوم-201) تزریق میشود تا خونرسانی به عضله قلب در حالت استراحت بررسی شود.
- مرحله استرس (Stress Phase): این مرحله برای ارزیابی خونرسانی قلب در شرایطی که قلب تحت فشار است (چه از طریق فعالیت بدنی مانند تردمیل یا دوچرخه ثابت، و چه با استفاده از داروهایی مانند آدنوزین یا دوبوتامین در صورت عدم توانایی بیمار برای ورزش) انجام میشود.
چرا اسکن قلب دو مرحلهای است؟
عملکرد قلب در شرایط استراحت و فعالیت، تفاوت چشمگیری دارد. بسیاری از بیماریهای قلبی، بهویژه تنگی عروق کرونر، تنها زمانی خود را نشان میدهند که قلب تحت فشار بیشتری قرار گیرد. بنابراین پزشکان برای بررسی دقیق خونرسانی به عضله قلب، نیاز دارند که قلب را در دو وضعیت متفاوت بررسی کنند:
- مرحله اول: اسکن استراحت
در این مرحله داروی رادیواکتیو به بیمار تزریق میشود و قلب در شرایط طبیعی و آرام مورد بررسی قرار میگیرد. تصاویر بهدستآمده نشان میدهد که خونرسانی به عضله قلب در حالت عادی چگونه است. - مرحله دوم: اسکن پس از تست ورزش
در این مرحله بیمار تحت فعالیت بدنی کنترلشده (مانند راه رفتن روی تردمیل یا دوچرخه ثابت) یا در صورت ناتوانی، با داروهایی که اثر مشابه ورزش دارند، قرار میگیرد. سپس مجدداً داروی رادیواکتیو تزریق میشود و تصاویر دیگری از قلب گرفته میشود. این تصاویر مشخص میکنند که آیا در شرایط افزایش نیاز قلب به خون و اکسیژن، عروق کرونر توان پاسخگویی کافی دارند یا خیر.
نقش دارو در هر دو مرحله
در هر دو مرحله اسکن، داروی رادیواکتیو تزریق میشود. این داروها بهگونهای طراحی شدهاند که در بافت قلبی پخش میشوند و دستگاه تصویربرداری هستهای میتواند نواحی با خونرسانی مناسب و نامناسب را بهوضوح نمایش دهد. به همین دلیل پزشک قادر است حتی کوچکترین اختلال در خونرسانی قلب را تشخیص دهد.
فاصله بین دو مرحله اسکن
یکی از نکات مهم در اسکن قلب، فاصله بین دو مرحله است. در برخی مراکز، فاصله چند روزه بین اسکن قلب و تست ورزش وجود دارد. اما این موضوع میتواند برای بیمار خستهکننده و وقتگیر باشد. در مرکز اسکن هستهای مهرشاد دو مرحله اسکن قلب در دو روز پشت سرهم انجام میشوند.
بدون نظر